یو می هو تراپی ، طب سنتی ، طب سوزنی

خواب و بیداری و ارتباط آن با مزاج در طب سنتی چگونه است ؟ اگر رطوبت بدن متعادل باشد خواب نیز در حد اعتدال و خوب است. علت بی­خوابی، بدخوابی، پرخوابی و خواب نامناسب تغییرات رطوبت بدن در وضعیت افزایش و کاهش آن است. اگر رطوبت بدن افزایش پیدا کند، باعث سنگین شدن خواب می­شود و در مقابل اگر رطوبت بدن کاهش پیدا کند خواب سبک می­شود.

مسئله مهم دیگر، سردی و گرمی است اگر فرد سردمزاج باشد خواب زیاد و اگر گرم مزاج باشد خواب کم است. پس می ­توان گفت مثلاً افراد بلغمی که سرد و تر هستند خوابی سنگین و زیاد دارند و یا افراد صفراوی که گرم و خشک هستند دچار کم خوابی می‌باشند.

اما بدخوابی علت دیگری هم دارد و آن تغییر حالات آدمی از غم، شادی، اندوه، نشاط و خشم است.

چرا به خواب نیاز داریم؟

چون خواب بیشترین شباهت را به سکون و بیداری و بیشترین شباهت را به حرکت دارد و حرکت دایم و پیوسته باعث سوختن حرارت غریزی و گرم شدن بدن و لطیف شدن اخلاط است و در بدن روح لطیف­ترین جز است. بنابراین تحلیل روح به­ علت حرکت در بدن از هر جز دیگری بیشتر است. بنابراین حرکت تمامی قوای بدن را ضعیف می­کند چون قوت تمام قوای بدن به­ واسطه روح است و روح هم در نتیجه حرکت از تمام قوا بیشتر تحلیل می‌رود.

از طرفی چون آغاز خوابیدن از مغز است و تمام قوای مغزی در خواب به آسایش و آرامش می‌رسند بنابراین سهم مغز از خواب در مقایسه با دیگر اندام‌ها بیشتر است به همین علت است که بی­خوابی به قوای مغزی آسیب می­زند و باعث عدم تمرکز، اختلال شعور و… می‌شود.

در خواب هضم بهتر و کامل­تر و زودتر اتفاق می‌افتد. اگر دو جز داشته باشیم که یکی اثرکننده و دیگری اثرپذیرنده باشند و هر دو ساکن باشند، اثر کننده بهتر اثر کند و اثر پذیرنده در حالت سکون بهتر اثر بپذیرد در خواب حرارت غریزی که اثر کننده است بر روی غذا که اثر پذیرنده است، بهتر اثر می­کند پس هضم بهتری خواهیم داشت. همچنین در این زمان، حرارت غریزی در داخل بدن می‌ماند و تحلیل پیدا نمی ­کند. این مسئله باعث سردتر بودن اندام بیرونی در زمان خواب نسبت به زمان بیداری و نیاز به بالاپوش در این زمان است.

در ضمن چون در خواب هضم بهتر و کامل­تر انجام می ­شود پس قوت بیشتری از آن حاصل می‌گردد. رطوبت کم­تر تحلیل می‌رود و تری بیشتری در بدن در مقایسه با زمان بیداری به­ وجود می­ آید.

اما اگر در بدن نیاز به پختن خلطی و یا رقیق شدن آن باشد بی­ خوابی مفیدتر است.

با توجه به مطالب گفته شده، مشخص می ­شود که از حرکت و بیداری دایم بیماری پدید می ­آید و از سکون و خوابیدن دایم هم بیماری ایجاد می ­شود. پس همواره باید اعتدال حفظ شود.

خوابیدن صبح قبل از این­که فعالیتی داشته باشیم و یا غذایی خورده باشیم، بسیار مضر است. بدن را سرد و خشک کرده و اخلاط فاسد را افزایش می­دهد، باعث خواب­های پریشان می­شود و سستی و خستگی می­ آورد.

خواب روز سرد و تر بوده و بیماری‌هایی که با افزایش بلغم همراه است را شدت می­دهد (مثل ورم مفاصل) و باعث احساس کسالت می­ شود.

اگر در حال گرسنگی بخوابیم باعث ضعیف شدن بدن و لاغر شدن می­شود و حرارت غریزی را ضعیف می­کند چون در خواب حرارت غریزی به داخل بدن متوجه می­شود تا غذا را هضم کند حال اگر غذایی برای هضم نباشد و فرد گرسنه باشد بنابراین از رطوبت اصلی که ماده خود اوست خروج کرده و بدن را ضعیف می­کند.

چگونه و به چه حالتی بخوابیم؟

بهترین حالت به پشت خوابیدن است. چون بدن استراحت کامل می­کند اما اگر با معده پر می­خوابیم ابتدا ساعتی به پهلوی راست و سپس به پهلوی چپ باید خوابید. چون در این حال گوارش غذا بهتر صورت می­گیرد. به پشت خوابیدن اگرچه باعث راحتی اندام هاست اما اگر در این وضعیت با معده پر زیاد بمانیم باعث بیماری­های مختلف می­شود (کابوس، سکته و…) زیرا اخلاط و فضولات داخل بدن از راه بینی و کام به عقب بازگشته و خود را به اعصاب می­رساند و باعث آسیب می ­شود.