تشخیص مزاج معتدل, از نامعتدل پنج راه دارد::
۱ - دست بر اندامها نهند اگر بدون علت خاصی، زیاد گرم باشد مزاج گرم است و اگر سرد باشد, مزاج نیز سرد است و در غیر اینصورت معتدل.
۲ - بر گوشت اندامها بنگرند اگر سخت باشد ,مزاج خشک است و اگر نرم باشد مزاج مرطوب می باشد.
بیماریهای پوستی , آسم, سینوزیت, شب ادراری, یبوست, صرع , بیماریهای مفاصل, ریزش مو, ام اس و ..... بیماریهای سرد هستند
و بیماریهایی مانند لکه های تیره و جوش در پوست, اسهال, میگرن و خونریزیهای مختلف بیماریهای گرم هستند که به علت سردی و گرمی ایجاد میشوند .
بنابراین برای پیشگیری از بروز بیماریها باید خوراکیهای متعادل و مناسب با طبع میل نمود.
همانطور که انسانها از طبع های مختلفی برخوردارند, حیوانات نیز دارای طبع های مخصوص به خود می باشند و هر کدام دارای مزاج های ویژه ای هستند.
حیوانات گوشتخوار به تناسب چنگال ها و دندان هایشان از طبع های مختلفی برخوردارند
مثلا پلنگ ,شیر, گرگ ,سگ و گربه هر یک دندان های تیز و مخصوص گوشت خواری دارند و به همین دلیل طبع صفرا و دم در آنان بیشتر است.
فلزات نیز از مزاج خاص خود برخوردارند. این مزاج از طریق تماس بدن با فلز منتقل می شود و گاهی اثرات بسیار عمیقی در بدن باقی می گذارد به طوری که جبران برخی از آن ها بسیار دشوار است.
مزاج سایه ی درخت بید، سرد و آرام بخش است و برای فرد تب دار مفید می باشد.
همچنین سایه ی درختان گیلاس، اقاقیا، زبان گنجشک، زردآلو، صنوبر و سرو نیز سرد هستند.
مزاج سایه ی درختان گردو، توت، چنار و نارون گرم هستند.
امّا مزاج سایه ی درخت انگور معتدل است.
دودها نیز مزاج و خاصیّت ویژه ای از خود نشان می دهند.
گاهی موجب بروز آرامش در انسان و گاهی باعث شور و هیجان می شوند و زمانی باعث بی قراری, سستی, نگرانی و ناامیدی می شوند. برای مثال دود اسفند, کندر و عود, دود آتش چوب, هیزم, کاه, دود پشم و ابریشم گرم هستند.
و دود آتش چوب انار, گرم و خشک و دود آتش چوب گز بسیار گرم است.
زخم ها نیز بر حسب رنگ ,بو و شکل دارای مزاج هستند و باید برحسب نوع آن ها, روش درمان را انتخاب کرد.
مزاج زخم های قرمز و زردرنگ گرم است و زود درمان می شوند.
زخم های سفید زخم های سرد و دیر درمان هستند و تا زمانی که رنگ زخم تغییر نیافته,, زمینه ی آن ایجاد نمی شود.
همچنین هر چقدر رنگ زخم تغییر کند و به طرف رنگ قرمز متمایل شود, بوی عفونت آن کم شده و درد آن نیز کاهش پیدا می کنند .
مشخصات افراد بلغمی::::
بازتاب روانی و رفتاری در افراد بلغمی :::
گرایش به علوم عقلی و ریاضیات، حسابگر و محتاط ، بد بهار و بد زمستان ، منطقی و عاقل ، میانه‌‌رو، محتاط و گاهی ترسو ، تجارت پیشه ، آرام ، منزوی و دارای حرکات کند ، گذشته نگر ، منظم و دقیق ، دارای استعداد افسردگی ، بدون استعداد ریسک ، اهل سازش و بی اراده ، درون گرا و منفی‌باف ، فراموش‌کار و کندذهن ۱۸- بی علاقه به یادگیری ، میل و توان جنسی بسیار کم
مزاج خواب دیدن صفراوی:::
افراد صفراوی یا گرم و خشک یا خواب فردی که غلبه صفرا پیدا کرده است, خواب‌های زردرنگ, خواب‌هایی همراه با آتش و حرارت, سوختن, حمله شیر یا حیوانات درنده می‌بینند.
مسئله مزاج یکی از مسائلی است که در انتخاب همسر باید در نظر گرفت البته دیگر مسائل مانند ایمان, شرایط خانوادگی و ,,, نیز بسیار مهم است.
با ذکر چند مثال ,علت تطابق مزاج زن و مرد مشخص می شود.
