مزاج غذاها

سرد و خشک

	گرم و خشک	گرم و خشک	گرم و تر	سرد و تر	سرد و تر
مفید برای دموی مضر برای سوداوی	مفید برای بلغمی مضر برای صفراوی	مفید برای بلغمی مضر برای صفراوی	مفید برای سوادوی مضر برای دموی	مفید برای صفراوی مضر برای بلغمی	مفید برای صفراوی مضر برای بلغمی
ارزن	سیاه دانه	آویشن	انبه	سیرابی	اسفرزه
ازگیل		بادام کوهی	انگور	شاه توت	اسفناج
آلو زرد	سیب	بادام هندی	اوا سیاه	شفتالو	آلبالو
بلوط	سیر	بادمجان	آناناس	شلیل	آلو سیاه
پنیر	شاهی	برگ بو	بادام درختی	شور	آلو بخارا
ترشک	شنبلیله	بزرک سیاه	بادام زمینی	شیر	باقلا
خشخاش	شور	بزرک قهوه ای	بالنگو	قارچ	بالنگ
ذرت	شوید	بولاق اوتی	به	کاهو	بامیه
ریش بز	فرنجمشک	بی بر	پاپایا	کدو خورشتی	بتابی
زالزالک	فلفل دلمه	پسته	تخم ریحان	کره	برنج
زیتون کال	فلفل سبز	پسته کوهی	تخم شربتی	کله و پاچه	بکرائی
سماق	فلفل سفید	پونه	تخم آفتابگردان	کیوی	بلمک
سنجد	فلفل سیله	پونه کوهی	تخم خربزه	گرمک	بید خونی
سنگک	فلفل قرمز	پیاز	تخمه دسته انبو	گریپ فروت	پرتغال
شاه بلوط	فندق	پیازچه	تخمه طالبی	گوجه فرنگی	پرتقال مربائی
شاه دانه	کاکائو	ترب سفید	توت سفید	گوشت اردک	تخم مرو
شنگ	کرفس	ترب سیاه	خربزه	گوشت انواع ماهی	تخمه کدو
عدس	کلم برگ	ترخون	دسته انبو	گوشت بز	تخمه گرمک
غازیانی	کلم بروکلی	تره	زردک	گوشت خروس	تخمه هندوانه
قره قروت	کنگر	تره فرنگی	زیتون رسیده	گوشت گاو	توت فرنگی
کشک	کنگر فرنگی	توت خشک	سیب زمینی ترشی	گوشت گوساله	جو
گشنیز	گردو	جعفری	شقایل	گوشت میگو	خامه
گوجه سبز	گل کلم	جوز هندی	شلغم	لوبیا سبز	خرفه
لیو عمانی	گلبرگ	چلغوز	طالبی	لور	خیار سبز
ماش	گلپر	خردل	قدومه شهری	لیمو شیرین	دارابی
	گوشت شتر	خرما	قدومه شیرازی	ماست	دوغ
	لپه	دارچین	قیسی	ماست چکیده	ذغال اخته
	مرزه	دال عدس	کدو حلوایی	نارنج	زردآلو
	موسیر	رازیانه	کلم قمری	نخود فرنگی	سرشیر
	میخک	رزماری	کنجد	هلو	سلمک
	نارگیل	ریحان	گلابی	هندوانه	سیب زمینی
	نخود سفید	ریواس	گندم
	نخود سیاه	زردچوبه	گوشت آهو
	نعناع	زعفران	گوشت بلدرچین وحشی
	هل	زنجبیل	گوشت بوقلمون
	وانیل	زینان	گوشت جوجه مرغ
		سوسن گل	گوشت دل
			گوشت سار
			گوشت غاز

لیست مصلحات مواد غذایی پُر مصرف

در طب سنتی هر شخص باید با توجه به مزاجش غذا مصرف کند تا از بیماری‌ها درامان بماند. هر فصل, موقعیت جغرافیایی, سن, محل زندگی و … دارای مزاج خاصی است.

به گفته وی بهتر است که در تابستان افراد غذای ساده و سبک به اصطلاح امروزی غذاهای حاضری مصرف کنند مانند آبدوغ و خیار همراه با مصلحاتی مانند نعناع, گل سرخ, گردو, کشمش, آش‌های ساده همراه با سبزی‌های مفید مانند جعفری, گشنیز.

غذاهای معتدل

نان فطیر. نان فرنی. سبزی خوردن.شیر تازه .کوفته (با گوشت گوسفندی).شیر ترش

آبگوشت شیر(مانند آبگوشت معمولی به جای آب شیر استفاده شود)گوشت بره

آبگوشت لپه(سیب زمینی.پیاز.لیمو عمانی. لپه. گوشت گردن) گوشت مرغ خانگی. دست و پاچه. بال وگردن مرغ .شکر آش زیره و شله بریان.

آب باران. انار شیرین زرد آلو به خرمای نیمرسیده. بنفشه ریحان یا سوسنبر. سیب شیرین. کوکو سبزی

آبگوشت بزباش (گوشت گردن. دنبالچه)

سبزیهای:تره. جعفری.شنبلیله. پیاز. سیر .نخود. لوبیا

فرنی

غذاهای سازگار با مزاج دموی ها

غذاهای سازگار با مزاج دموی ها : غذاهای با طبع سرد و خشک با رعایت مصرف مصلحات .

تغذیه افراد دموی	خوراکی های سازگار	خوراکی های ناسازگار
گوشت ها	هرقدر مصرف غذاهای حیوانی و به ویژه گوشت در دموی ها کمتر باشد بهتر است. گوشت های دریایی مناسب ترند.	گوسفند، بوقلمون، پاچه، میگو، جگر، گوشت و تخم اردک و مرغابی، تخم مرغ به خصوص زرده آن، دنبه گوسفند
سبزی ها و صیفی جات	سبزی خوردن، کاهو، انواع جوانه ها مانند جوانه گندم، ماش، عدس، گشنیز، بادنجان، اسفناج، گوجه فرنگی، ریواس، ترشک	شلغم، شبدر، خربزه، طالبی، گرمک، پیاز، سیر، ترب، تربچه، زردک، هویج، شلغم، زیتون
آجیل و میوه ها	انواع مرکبات نارنج، لیمو، نارنج، لیموترش، پرتغال، نارنگی (ترش و شیرین) ، انار، شاه توت، سیب، گلابی،آلو، آلبالو، گیلاس، هندوانه، زغال اخته، طالبی، خربزه، خرمای خشک، انجیر، انگور، خیار، خیار چنبر، غوره، سنجد، تمر، پوست و میوه چنار، غوره، ، زالزالک، زغال اخته، زرشک، بلوط، میوه های ترش، هندوانه	آناناس، خرما، قیسی، گیلاس، گلابی، موز، مویز، کشمش، بالنگو، زیتون، انبه، بادام درختی، پسته، فندق، انجیر، انگور، سیب شیرین، توت سفید
غلّات، حبوبات، دانه ها	ارزن، جو، عدس، ماش، نخود فرنگی، گلنار، اسفرزه، ترنجبین، تخم کاهو، بید، برف ، خارخسک، جو، گل ارمنی ،	تخم طالبی، تخم خربزه، کنجد، ارده، خاکشی، گندم، سمنو، نشاسته، رشته فرنگی، نان گندم، لوبیا
لبنیات و روغن ها	شیر، ماست، دوغ، پنیر، سرشیر، خامه، کره محلی گاوی ،کشک،  قره قروت	کره، ماست چکیده، شیر محلی تازه گاو، شیر گوسفند، روغن کرچک، روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن کنجد، روغن زرد(حیوانی)، روغن دنبه
چاشنی ها و ادویه	گردغوره، سماق، لیموامانی، تمبر هندی، رب، آب لیمو، آب غوره، سرکه، تخم گشنیز، سماق	فلفل سیاه، فلفل سفید، میخک، زنجبیل، رازیانه، نعناع، آویشن، شوید، شقاقل،
نوشیدنی ها و طعم دهنده ها	عرقیات ، دمنوش ها، و شربت ها: خاکشیر، عناب، ترنجبین، شیر خشت، بابونه، زرشک ، آلبالو، شاه توت،آب انار، رب انار ، گلسرخ، انجبار، بید ، تاجریزی، آبغوره، آب آلو آب میوه های ترش، ترشی های طبیعی،  سماق ، لیمو عمانی، آلو، سرکه و مانند اینها.	عصاره انبه، آب انگور، آب سیب، آب هویج، عسل، شکر، نمک، شیرموز، شیرعسل، شیره انگور، چای های گیاهی با طبع گرم،
غذاها	آبگوشت سنتی با گوشت بره، دنبه و استخوان فراوان ، نخود، زردچوبه، بدون رب و گوجه فرنگی ، آش انار، آش آلو، آش گوجه، انواع آش و سوپ های ایرانی، آش انار، آش آلو، آش تمر، خورش های ایرانی، برنج	کباب کوبیده و برگ گوسفندی، ماکارونی، اسپاگتی، کیک ها، بیسکوئیت ها، اغلب غذاهای شور و شیرین، فرنی، حریره بادام،

 

غذاهای سازگار با مزاج صفراوی ها

غذاهای سازگار با مزاج صفراوی ها : غذاهای با طبع سرد و تر به شرط اینکه اصل متعادل سازی با مصلحات ، ، طبق جدول ذیل:

تغذیه افراد صفراوی	خوراکی های سازگار	خوراکی های ناسازگار
گوشت ها	ماهی،	مرغ(محلّی)، تمام پرندگان کوچک، تخم مرغ، میگو، شتر، چربی های حیوانی
سبزی ها و صیفی جات	سبزی خوردن، خیار، کاهو، کدو، گشنیز، خرفه، اسفناج، انواع جوانه ها،	فلفل سبز، فلفل قرمز، سیر، پیاز، جعفری، تره، شاهی، شوید، کرفس، بادرنجبویه، ترخون، شنبلیله، مرزه،
آجیل و میوه ها	انواع مرکبات (ترش و شیرین) ،آلو، زردآلو، آلوبخارا، هندوانه، انار، شفتالو، هلو، شاتوت، گلابی، گیلاس، خربزه، هندوانه، گرمک، توت، ، زرشک، لیموترش، نارنج، نارنگی، پرتقال ، خرمای شیره دار، انجیر، انبه، خیار، خیار چنبر، سنجد ، به	انگور، خربزه، گردو، فندق، پسته، خرما، نارگیل،
غلّات، حبوبات، دانه ها	جو، ماش، عدس،	نخود، سیاه دانه، شنبلیله
لبنیات و روغن ها	شیر محلی، ماست، دوغ ، سرشیر، خامه، کره محلی گاوی، کشک، قره قروط	روغن آفتابگردان، کره، روغن حیوانی، روغن کنجد
چاشنی ها و ادویه	آب‌غوره، آب ‌لیمو، سرکه، گردغوره، لیموامانی، سماق،	خردل، دارچین، زنجبیل، میخک، جوز، گرد فلفل قرمز، فلفل سیاه، رازیانه، دانه کرفس، زعفران، نمک، گلپر
نوشیدنی ها و طعم دهنده ها	آب چشمه، آب قنات، برخی آب های معدنی ، دوغ، ماء الشعیر، آب انار ترش، شربت ریواس، شربت زرشک ، شربت آلبالو، شربت عناب، سکنجبین، ربّ انار ترش، خاکشیر، بابونه، ترنجبین، شیرخشت،	عسل، شربت زعفران، سس خردل،
غذاها   توجه: اگر ماده غذایی دارای طبع گرم توسط فرد صفراوی مصرف می شود، لازم است این غذا آب دار باشد تا آب موجود در غذا حرارت صفرای فرد را فرو نشاند.	انواع سالادهای خام و نیمه پخته(به ویژه همراه با سرکه)،  شیر برنج، آبگوشت سنتی با گوشت گوسفند، دنبه فراوان، استخوان ، نخود زرد چوبه کم، بدون رب و گوجه فرنگی انواع سوپ با گوشت گوسفند یا بز شامل: سوپ ماش، سوپ اسفناج، سوپ رشته ، سوپ شیر،  سوپ جو، بورانی اسفناج، آبدوغ خیار، آش شیرازی، یزدی، آش ماست،  آش دوغ، آش گوجه، آش آلو، خورش آلواسفناج. شله زرد آبگوشت سنتی با گوشت گوسفند، دنبه فراوان، استخوان ، نخود زرد چوبه کم، بدون رب و گوجه فرنگی انواع پلو و خورش های ایرانی شامل: خورش قیمه، قورمه سبزی، فسنجان، بامیه، خورش کدو، طاس کباب، خورش کرفس، خورش هویج، خورش بادمجان ( سودا زدایی بادمجان انجام شده باشد)، همگی با گوشت های مجاز و سایر غذاهای مجاز	سرخ کردنی ها ، فسنجان شیرین، کلّه پاچه، خوراک مغز

 

 

غذاهای سازگار با مزاج بلغمی ها

غذاهای سازگار با مزاج بلغمی ها : سازگار با غذاهای گرم و لطیف با مصلح بر اساس جدول ذیل:

 

تغذیه افراد بلغمی	خوراکی های سازگار	خوراکی های ناسازگار
گوشت ها	گوشت های گرم، گوشت مرغ محلی و کبوتر ،  گوسفند، بزغاله، پرندگان کوچک، شتر و شترمرغ، گوشت اردک، بلدرچین	گاو و گوساله، ماهی، مرغ های پرورشی، بز به ویژه بز پیر، سوسیس، کالباس، همبرگر، سفیده تخم مرغ
سبزیجات	ترخون، بادیان، شاهدانه، شنبلیله، استخودس ، پونه، تره ، زیره سبز، زیره سیاه ، تخم شوید، ریشه بیان، ریحان، اسپند کشته،  پیاز، ترتیزک ، بابونه،  بادرنجبویه، ترب، تربچه، نعناع، سیر،  پیاز، شاهی، تره، ترخون، مرزه، جعفری،   سنبل طیب	خیار، کدو، چغندر، کاهو، اسفناج، گشنیز، قارچ، خرفه
آجیل و میوه ها	انگور، خرما، نارگیل، گردو، فندق، موز، سیب شیرین، خربزه، گردو، پسته	هندوانه، توت فرنگی، کیوی، مرکبات، هلو، انواع آلو
غلّات، حبوبات، دانه ها	رازیانه، بالنگو (بارهنگ)،  نخود، کنجد،  شنبلیله، مرزنجوش، آویشن، برگ تیول،  سیاهدانه، زیتون	تخم کدو، تخم کاهو، تخم کاسنی، نشاسته، تخم خرفه، دانه کدو تنبل، تخم خیار، تخم هندوانه، جو، ماءالشّعیر
لبنیات و روغن ها	پنیر(نک سود با گردو)، روغن کنجد، روغن حیوانی	کشک، شیر، ماست، پنیر تازه، روغن دانه انگور، روغن نباتی، روغن تخم کدو، کره گیاهی
چاشنی ها	هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، زیره، آویشن، نمک، زردچوبه،	لیمو امانی، سماق، غوره، سس گوجه فرنگی
نوشیدنی ها و طعم دهنده ها	شیره انگور، شکر سرخ، عسل، خرمای سیاه، ارده، زعفران	شربت آلبالو، شربت عناب، شربت لیمو، شربت زرشک، شربت آلو، دوغ، چای بنفشه، ماءالشعیر طبّی، نوشابه  و سس صنعتی
غذاها	چون نخود آب، آبگوشت، با گوشت های لطیف، سوپ با سبزى های گرم مزاج،	بورانی ماست و اسفناج، خورش آلواسفناج، آش های سردمزاج(رشته، جو، آلو، ماست، دوغ، گوجه و ...)، آبدوغ خیار، برنج و ....

 

 

 

غذاهای سازگار با مزاج سوداوی ها

غذاهای سازگار با مزاج سوداوی ها : سازگار با غذا های تر و اندکی گرمی به شرط اینکه اصل متعادل سازی با مصلحات ، رعایت شود، طبق جدول ذیل:

تغذیه افراد سوداوی	خوراکی های سازگار	خوراکی های ناسازگار
گوشت ها	گوسفند، بره، بزغاله، مرغ محلّی، پرندگان کوچک، تخم مرغ محلّی عسلی،	گاو و گوساله، ماهی(همه انواع)، مرغ های پرورشی، بز به ویژه بز پیر، شترمرغ، سیرابی، پاچه، قلوه، سوسیس، کالباس، همبرگر
سبزیجات	بادرنجبویه، ترب، تربچه، نعناع، سیر، پیاز، شاهی، تره، ترخون، شنبلیله، مرزه، شلغم،	سیب زمینی، گوجه فرنگی، لوبیا سبز، بادنجان، ریواس، گشنیز، کلم، گل کلم، قارچ، نخود سبز، ترشک
آجیل و میوه ها	مویز، کشمش، انار شیرین، انجیر، بادرنجبویه، خربزه، کنگر، آلوی شیرین، فندق، بادام شیرین . آلو شیرین، چغندر، شلغم، ترب، آب نارگیل ، گلابی، انگور، به، عناب ، هویج،	لیموترش، آلو، آلبالو، ازگیل،  انار ترش، پرتقال، نارنگی، نارنج، لیموترش، گریپ فروت، توت فرنگی، شاتوت، تمشک، تمبر هندی، سنجد، زالزالک، زغال اخته، زرشک، غوره، چغاله بادام، گوجه سبز، بلوط، تمام میوه های ترش، میوه های نارس
غلّات، حبوبات، دانه ها	رازیانه، بالنگو، نخود، کنجد، گندم، لوبیا، تخم کافشه، نان گندم،	ذرت، بلال، ارزن، جو، عدس، ماش، نخود فرنگی، برنج، شاهدانه
لبنیات و روغن ها	پنیر(تازه با گردو)، روغن کنجد، روغن حیوانی، شیر گوسفندی تازه	کشک، پنیر کهنه، ماست، قره قروط
چاشنی ها و ادویه	گل گاوزبان، سنبل طیب، ترنجبین، استخدوس، گلاب، بهار نارنج، نعنا، پونه، رزماری، مریم گلی ، اسفرزه	تمبر هندی، رب، آب لیمو، آب غوره، سرکه، لیمو امانی، تخم گشنیز، سماق، نشاسته،
نوشیدنی ها و طعم دهنده ها	شیره انگور، شکر سرخ، عسل، آب نارگیل، خرما	آب میوه های ترش، چای به ویژه چای پر رنگ، قهوه، شیر ترش، یخ، ترشی، سس گوجه، شکر سفید،
غذاها	آبگوشت با گوشت های لطیف، سوپ با سبزى های گرم مزاج، سوپ جوجه یا سوپ گوشت برّه که از مواد گرم و پرانرژى تهیه شده باشد،  نخود آب، کباب گوسفندی	برنج، خورش بادنجان، آش گوجه،